Liquid Limit (L.L.) หรือ ค่าพิกัดความเหลวของดิน เป็น 1 ใน 5 ลิมิตของคุณ Atterberg (ดูบทความเก่าได้ที่ Atterberg’s Limit) เป็นค่าที่บอกความชื้นในดินขณะที่กำลังเปลี่ยนสภาพจากของเหลวไปเป็นสารหนืดตัวในสถานะภาพพลาสติก (จุด B ในรูป)

โดยค่า L.L. หาได้จาก Liquid Limit Test เป็นการทดสอบหาค่าความชื้นเพื่อใช้ในการจำแนกประเภทของดินโดยระบบ Unified ซึ่งเคยกล่าวถึงในบทความ อุปกรณ์ Plastic Limit เอาให้ครบจบในเซ็ทเดียว (กดลิ้งก์ไปตามอ่านได้เลยค่ะ)

นอกจากนี้ค่าของ Liquid Limit ยังสามารถบอกคุณสมบัติของดินว่าสามารถรับน้ำหนักของสิ่งก่อสร้างได้หรือไม่ ดินในบริเวณนั้นมีโอกาสเกิดดินสไลด์ได้มากน้อยเพียงใด เนื่องจากการทดสอบ Liquid Limit เปรียบเสมือนการจำลองการวัดค่า Shear Strength หรือ ค่าการรับแรงเฉือนของดินนั่นเอง

พูดถึงอุปกรณ์ที่ใช้ใน Liquid Limit Test แล้ว ต้องบอกเลยว่าทาง CST มีขาย (อีกแล้ว) ค่ะ เราไม่ได้ขายแยก แต่จัดเป็นเซ็ท Liquid Limit Test เพื่อความสะดวกสบายของทุกท่านเรียบร้อย โดยในเซ็ทประกอบด้วย

1. Liquid Limit Device แบบมือหมุนพร้อม Counter นับจำนวนตกกระแทก
2. ที่ปาดดินแบบตะขอ
3. ที่ปาดดินแบบสามแฉก

ส่วนเครื่องมือ/อุปกรณ์อื่น ๆ ที่ต้องมีเพิ่มเติมจากในเซ็ทนี้ก็จะเป็น เครื่องอบดิน เครื่องชั่งน้ำหนัก (มีขายค่ะ) กระบอกสำหรับผสมดิน (เอาถ้วยเซรามิกจาก Plastic Limit Set มาใช้ได้นะคะ)

วิธีทดสอบตามมาตรฐาน ASTM D 4318-93 สำหรับหาค่า Liquid Limit, Plastic Limit และ Plastic Index ของดิน ทำตามนี้เลยค่ะ

1. นำดินใส่ถ้วย ผสมน้ำประมาณ 15-20 มิลลิลิตร หรือในปริมาณที่ทำให้ดินไม่เหลวจนเกินไปจนไหลเป็นน้ำ ผสมให้เข้ากัน หรืออาจผสมดินกับน้ำแล้วทิ้งข้ามคืนไว้ก็ได้ (ถ้ามีเวลานะ)
2. เตรียม Liquid Limit Device ให้ก้นจานอยู่สูงกว่าฐานประมาณ 1 เซนติเมตร จากนั้นตักดินใส่จาน โดยความหนาของดินตรงกลางประมาณ 1 เซนติเมตร แล้วใช้ที่ปาดดินแบบใดก็ได้ปาดตรงกลาง
3. เคาะจานด้วยมือหมุน โดยใช้ความเร็วสม่ำเสมอ 2 ครั้งต่อวินาที จนกระทั่งดินตอนล่างของรอยบากเคลื่อนเข้าบรรจบกัน 1 เซนติเมตร แล้วจดบันทึกจำนวนครั้งของการเคาะไว้
4. ปาดแต่งดินอีกครั้ง แล้วทำเหมือนเดิม ถ้าจำนวนการเคาะเท่ากันหรือต่างกันไม่เกิน 2 ครั้งให้ใช้ค่าเฉลี่ยของจำนวนการเคาะ นำดินบริเวณรอยบากไปหาปริมาณความชื้นโดยการชั่งน้ำหนักแล้วอบ (ในการเคาะครั้งแรก จำนวนครั้งควรมีประมาณ 25-35 ครั้ง ถ้ามากกว่าให้เพิ่มน้ำอีก แต่ถ้าน้อยกว่านั้นมากก็ให้ทำให้แห้งลง)
5. ผสมน้ำกับดินแล้วทำตามข้อ 3-4 โดยให้มีจำนวนครั้งของการเคาะน้อยลงประมาณ 5 ครั้ง ทำจนได้จำนวนครั้งของการเคาะอย่างน้อย 3 ค่า (จำนวนการเคาะครั้งสุดท้ายควรอยู่ราว 5 - 10 ครั้ง)

เขียนกราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนครั้งในการเคาะ (N) และความชื้น ตามรูป ค่าความชื้นที่จำนวนการเคาะ 25 ครั้ง เรียกว่า Liquid Limit